Pamięć mięśniowa – szybki powrót do dawnej formy?

Każdemu z nas, zdarzyły się momenty kiedy sytuacja zmusiła nas do odpuszczenia treningów na dłuższy czas. Czasami kontuzja, czasami sytuacja życiowa, bądź obowiązki sprawiają, że zaprzestajemy treningów, a nasza tkanka mięśniowa po kilku tygodniach bez ruchu słabnie.

Z reguły po powrocie do treningów już po kilku tygodniach treningów zaczynamy zauważać szybszy rozrost tkanki mięśniowej do dawnych rozmiarów. Przeglądając różne fora internetowe znajdziecie setki takich opowieści, a większość osób zawdzięcza taki powrót do formy właśnie pamięci mięśniowej.

Zagłębiając się w lekturę o owej pamięci ciężko znaleźć jednoznaczną definicję, bądź jednoznaczne wytłumaczenie skąd takie zjawisko się bierze. Nie jest to w istocie zjawisko związane bezpośrednio z siłą czy bodybuldingiem. Można to określić mianem wzmacniania siatki neuronowej kiedy konsekwentnie doprowadzamy do wielu powtórzeń tego samego ruchu.

Jak rozwijamy naszą pamięć mięśniową?

Skoro wielokrotnie powtarzamy dany ruch, możemy zwrócić uwagę na powtarzające się skurcze mięśnia i obserwować jego reakcje na bodźce. Jednak w samej pamięci mięśniowej chodzi o wiele więcej. To właśnie ten rodzaj pamięci odpowiada za to, że pamiętamy jak się jeździ na rowerze, czy utrzymuje równowagę na deskorolce. To także ta pamięć umożliwia ci zatańczenie układu tanecznego, którego nie tańczyłaś już od lat, a jednak jesteś w stanie odwzorować ruchy i figury.

Ta forma nauki nie ma jednak bezpośredniego związku z siłą mięśni.  Proces nauki nie zachodzi w mięśniach, a w naszym mózgu gdzie posiadamy wiązania neuronowe odpowiedzialne za skurcze mięśni w danej części ciała.

To nic innego jak rozwijanie naszej motoryki, do którego dochodzi podczas wielokrotnego użycia tej samej sieci neuronowej. Za każdym razem gdy nasze synapsy “odpalą” sygnał dla mięśni, by te się skurczyły będą uczyć się i tworzyć nowe połączenia neuronowe, tak by z każdym powtórzeniem cała sieć współgrała sprawniej. Po dłuższym czasie rozwijania takiej siatki będziesz miał gotowe ścieżki “szybkiego użycia” mięśni w określony sposób, a to przełoży się na Twoją prędkość i czas reakcji.  

Pamięć mięśniowa a szybki powrót do formy

Niestety z powodu małej dostępności badań na temat powrotu do dawnej formy po dłuższym odpoczynku, nie jesteśmy w stanie jednoznacznie określić modelu i działania szybkiej odbudowy masy mięśniowej. Wiemy jednak o niektórych procesach, które mogą mieć na to wpływ.

Może wyglądać to absurdalnie, ale sam wpływ na “pamięć mięśniową” ma pamięć mięśnia. Co to dokładnie oznacza? Jeśli kiedyś chodziliśmy na siłownie jako stali bywalcy, trzymaliśmy dietę i trening, to wiedzę już mamy. Drugim elementem jest znajomość techniki poszczególnych ćwiczeń i to jak je wykonywaliśmy. W dowolnym momencie możemy postarać się przypomnieć poszczególne sesje treningowe, ale nasze mięśnie także pamiętają trajektorię ruchu ciężarka i to w jaki sposób wykonywaliśmy powtórzenia.

Mamy więc lepszą bazę startową niż na początku przygody z siłownią, doświadczenie i znamy w miarę swoje ciężary. W teorii więc po powrocie na siłownię możemy podnosić większe ciężary niż na samym początku naszych ćwiczeń, a do tego zachowujemy właściwą postawę, a i nierzadko wiemy co w naszym wypadku lepiej pobudza mięsień. Z tą wiedzą nie dziwi fakt, że powroty do formy i dawnych rozmiarów mięśni mogą być szybsze.

Kolejną sprawą są nasze komórki mięśniowe, a w zasadzie cały cykl skurczu mięśnia. Trenując rozwijamy połączenie “mózg-mięsień”. Właśnie to połączenie pozwala nam zaangażować więcej włókien danego mięśnia podczas ruchu, co przekłada się na generowanie większej ilości siły. Trenujemy to połączenie podczas każdego treningu w tym samym czasie kiedy rozwijamy naszą sieć neuronów w celu wypracowania konkretnego ruchu. Nawet po utracie dużej części masy mięśniowej te połączenie zostaje, a to pozwala nam na podnoszenie większych ciężarów niż na samym początku, siła mięśnia nie jest więc zależna wyłącznie od jego wielkości.

Podczas budowania mięśnia przy treningu najpierw tworzymy nowe komórki mięśniowe, a potem dostarczamy im białko potrzebne do ich rozwoju. Jeśli kiedyś byliśmy jednak dość silni i więksi w wyniku wypracowanej muskulatury, nasze mięśnie pomijają etap tworzenia nowych komórek i przechodzą wprost do syntezy białek.

Pozostaje także kwestia retencji wody. Kiedy tracimy mięśnie, zapominamy o kwestii zgromadzonej wody. Kiedy przestaniemy trenować nawet na bardzo krótki okres czasu zauważymy, że nasze mięśnie zmniejszyły się objętościowo, dzieje się tak z tego samego powodu co wzrost objętości po treningu. Podczas gdy trenujemy lub regenerujemy się po ćwiczeniach nasze mięśnie nabierają płynów aby zapewnić sobie odpowiednią ilość składników odżywczych potrzebnych do odbudowy tkanki. Kiedy przerwiemy nasze treningi i odpoczniemy, nasze mięśnie nie będą już potrzebowały takiej ilości płynów i szybko się ich pozbędą – stąd też wizualnie spory efekt zmniejszenia mięśnia. Kiedy powrócisz po dłuższej przerwie do treningów twoje mięśnie napompują się całkiem szybko.

Wnioski

Śmiało można więc powiedzieć że “pamięć mięśniowa” to złożoność wielu procesów, które wspólnie pozwalają nam na szybsze budowanie masy mięśniowej. W całej tej złożonej operacji bierze udział masa innych procesów jakich mogłem nie wymienić, jednak starałem się zebrać najbardziej trafne i przydatne informacje, aby łatwiej móc wytłumaczyć to zjawisko.