Każdemu człowiekowi, odpowiednio do jego profilu genetycznego, przypisana jest pewna ściśle określona dieta, tzw. dieta MOT (moment of truth) czyli "chwila prawdy".

W jaki sposób możesz ustalić sobie taką dietę?

Otóż udajesz się do poradni dietetycznej biorąc ze sobą pewną kartę magnetyczną, na której zapisany jest twój genom. Karta taka stanowi twój genetyczny podpis. Następnie, będąc już w poradni, przygotowujesz się do pobrania krwi. Twoja krew poddawana jest dokładnym badaniom i porównywana z twoim DNA. Po krótkiej chwili oczekiwania otrzymujesz dostosowane do twoich specyficznych potrzeb genetycznych zalecenia dietetyczne oraz precyzyjnie zbilansowane ilości niezbędnych dla ciebie makro- i mikroskładników.

Ustalone według twojego materiału genetycznego zalecenia dietetyczne będą się różniły, przynajmniej przez najbliższych kilka miesięcy, od tych przygotowanych, np. dla twojego przyjaciela z Włoch bądź dla twojego szefa, który z pochodzenia jest Hindusem. Nawet twojemu bratu, który np. prowadzi o wiele bardziej aktywny tryb życia od ciebie, wskazane zostałyby zupełnie inne grupy produktów spożywczych. Przedstawiony powyżej opis to fantastyczny scenariusz, który zgodnie z przewidywaniami naukowców jest możliwy do zrealizowania już w niedalekiej przyszłości.

Jeszcze nie tak dawno, badania nad żywieniem i genetyką prowadzone były na oddzielnych płaszczyznach, zupełnie ze sobą nie związanych. Obecnie naukowcy dostrzegają możliwość występowania interakcji pomiędzy genami a żywieniem, co sprawiło, że te rozbieżne dotąd szlaki badawcze zaczęły się powoli ku sobie zbliżać. Ten nowy obszar badań naukowych w terminologii fachowej określany jako "genom żywieniowy" a w bardziej przystępnej konsumentowi jako "zindywidualizowane żywienie", dostarcza obiecujących danych, które mogłyby pomóc tak dostosować zalecenia dietetyczne, aby w sposób bardziej skuteczny móc wpływać na poprawę stanu zdrowia i chronić organizm przed rozwojem niektórych chorób.

Ale zadanie to nie jest wcale takie proste.

Rozpatrzmy dla przykładu choroby serca. Nie ma jednego genu odpowiedzialnego za funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, lecz co najmniej 20 000 różnych genów jest zaangażowanych w ten mechanizm. I chociaż każdy gen wywiera tylko niewielki wpływ na jego funkcjonowanie, to istnieją pewne geny, tzw. "geny markerowe", które mogą zdeterminować kierunek działania określonego czynnika ryzyka rozwoju choroby serca. Na przykład zidentyfikowano gen, który steruje stężeniem cholesterolu we krwi. Oprócz najbardziej częstszej odmiany tego genu istnieją również dwa inne jego warianty, które sprawiają, że organizm ludzki jest w mniejszym lub w większym stopniu narażony na ryzyko wystąpienia wysokiego stężenia cholesterolu we krwi.

Stwierdzono, że jeżeli czynniki ryzyka choroby serca związane ze stylem życia danej jednostki są niskie, tj. gdy na przykład dana osoba jest aktywna fizycznie, spożywa umiarkowane ilość tłuszczów, to posiadanie genu zwiększającego predyspozycje organizmu ku wysokim stężeniom cholesterolu we krwi, nie stanowi w zasadzie większej różnicy. Z drugiej jednak strony, jeżeli czynniki ryzyka związane ze stylem życia danej jednostki są wysokie, tj. gdy na przykład dana osoba jest nałogowym palaczem, prowadzi mało aktywny tryb życia i spożywa zbyt duże ilości tłuszczów nasyconych, i jeżeli dodatkowo posiada w/w wariant genu, to będzie ona w rezultacie zagrożona wysokim stężeniem cholesterolu.

Wykazano również, że jeżeli grupa ludzi stosuje leczniczą dietę w celu obniżenia całkowitego stężenia cholesterolu we krwi przez pewien okres czasu, to część osób uzyskuje korzystną odpowiedź metaboliczną a inni nie uzyskują jej wcale. Oczywiście dla osób, które nie uzyskały pożądanych rezultatów borykanie się ze zmianą diety jest stratą czasu, natomiast dla osób, które uzyskały pozytywną odpowiedź metaboliczną, takie wyrzeczenie jest warte poświęcenia. Kluczową sprawą w tej sytuacji jest więc znalezienie określonego wariantu genu, wspólnego dla wszystkich tych osób, które uzyskały pozytywną odpowiedź metaboliczną. Jego zidentyfikowanie pomogłoby w ustaleniu zaleceń dietetycznych dla tych ludzi, u których uzyskanie korzyści byłoby najbardziej prawdopodobne.

Oprócz chorób układu krążenia znaleziono kilka innych zespołów genetycznych, które związane są z odżywianiem. Geny które kontrolują metabolizm folianów w pewnych warunkach mogą powodować wady cewy nerwowej a szereg innych genów jest zaangażowanych w proces wchłaniania i regulowania stężenia żelaza w organizmie.

Istnieje również dowód, że u bliźniaków jednojajowych czynniki genetyczne są głównym wyznacznikiem struktury oraz gęstości mineralnej kości.
Nie ma żadnych wątpliwości, że nasz profil genetyczny predysponuje nas do reagowania na otaczające środowisko w odmienny dla każdego sposób.

Dalsze badania sprawią, iż możliwe stanie się rozwiązanie zagadki, jak najlepiej zarządzać naszym stylem życia i dietą, aby pasowały do naszej fizjologii.

Dołącz do naszej sportowej rodziny: WorkoutAthletes.com/Forum